SÖZ NİYAZA DURUNCA

Ayşe Nida Karakoç, nidanın peşinde, kendi sesinin, o ilk sesin. Neye üflenen, ciğerlerimize çektiğimiz o ilk nefesin. O sesin çoğalarak kelimelere; sevmeye, sevilmeye, ayrılığa, kavuşmaya, hasrete, gurbete, şiire, türküye, duaya ve niyaza dönüştüğü anın…Bütün seslerin tek bir ses olduğu anın, alemin bütün seslerini kendinde toplayan sessizliğin peşinde.

Ayşe Nida Karakoç
ABAD Blog için yazdı.
05.03.2022

“Keleci bilen kişinün yüzüni ag ide bir söz

Sözi bişirüp diyenün işini sağ ide bir söz

 

Söz ola kese savaşı söz ola kestüre başı

Söz ola agulu aşı yag ile bal ide bir söz”

 

Ses ve söz. Hayat bir sesle başladı bu cihanda. “Kûn” dedi Hazreti Allah. Hak katından emr-i Kûn gelince oldu alem. Bu bir sözdü. Hak kelamı. Hem Hakk’ın kelamı, hem de hakikat kelamı. Ses ve söz vardı her zaman. İlk önce ses ve söz vardı dedi şairler. Sühan, yani sözün evvelden var olduğunu duyurdular bize. Bir dua idi ruhu olan söz. İnsanlık asırlar boyu sözleriyle, sesiyle dua etti. Gönlünün derinliklerindeki bir sese kulak vererek dua etti. Söz, insan hayatında hep önemli oldu. İnsan, dünyaya gelince konuşmayı öğrendi yavaş yavaş, kelimeler çıktı ağzından. O kelimelerle dua etti. Söz, bir ruha büründü her canda, her tende. Sevdiğimizin ağzından çıkan tatlı sözler, çıktığı ağızdan ötürü daha tatlı geldi. Sümmani’ye değmedi ellerin taşı, dostun bir gülü yaralayıverdi. Tatlı diller güler yüzler türkülere söz oldu. Babaanneler çocuklarına güzel konuşmayı öğretti. Söz, ağızdan çıkmadan önce insanın esiri, ağızdan çıktıktan sonra insan onun esiri oldu. Söz oldu savaş başlattı, söz oldu baş kestirdi, söz oldu zehirli aşı yağ ile bal etti.  İyisini ya da kötüsünü seçmek, tercih insana kaldı.

Bendeniz Eyüp Sultan’da, sobalı bir evde büyüdüm. Küçük çocuğun olduğu bir evde, soba tehlikedir. Daima o çocuğu gözetmek gerekir. Aklı ermez, gider bir tokat sallayıverir sobaya. O evde babaannem, bize bir kez bile “Dokunmayın, yanarsınız,”demedi. “Cıss, yanmayasınız,” dedi hep. Eskiler kötü söz söylemezlerdi. Sözün ruhu vardır, dua yerine geçer diye. “Düşersin, üşürsün, yanarsın,” demezlerdi de, “Düşmeyesin, üşümeyesin, yanmayasın,” derlerdi. Her sözün olumlusunu, iyisini, güzelini, bardağın hep dolu tarafını tercih ederlerdi. Yaptıkları işleri gizli yürütür, herkese söylemezlerdi. Ancak destek olacak kişilere, güzel söz ile gönül ferahlatacak insanlara söylerlerdi. Nazarı değecek, hasedi tutacak insanların kem sözünden sakınmak için.

Söz, günlük hayatın üzerinde geliştiği zemin, edebiyat mefhumunun etrafında döndüğü merkez noktası, pergelin sabit olan ayağı oldu hep. Şairler sözleriyle yarış yaptılar birbiriyle. Güzel söz söyleyen kaptı câizeyi. Kim, sözü güzel kullanır, padişahın gönlünü kazanırsa, ona düştü padişaha refik olmak şerefi. Asırlarca söz, söz söylemek kıymete bindi. Sözü, hakikatiyle söylemek kıymetli oldu. Hakikatiyle söylenmemiş sözlerin ruhu yoktu. Muhatabına tesir etmedi. Hangi söz, hangi şiir hakikatiyle, yaşanarak, hissederek, hakka’l yakîn ile söylendi ise, o tesirli oldu. Yûnusların, Niyâzilerin sözleri asırlar sonra gönüllerin en derinine indi. Zâtî’ye para verip söz dedirtenlerin de, caizeden başka kârları olmadı.

Mevlana’nın “Bişnev,” dediği, dinlenilecek olan bir kamışın sözüydü. Dinlemesini bilene ney de konuştu, anlattı, söz söyledi. Sözden alem mülkü âbâd oldu, alem bezminin cilvesi söz oldu. Sözün ruhu dua oldu, deryalar mürekkep oldu, gönül bahrinden söz zuhur etti, sözle kar suyu kaçtı kulaklara.

 

Cihan bünyâdı çün kim emr-i kûndur

Pes evvel dem zuhur iden sühandur

 

Sühandan oldu alem mülki âbâd

Sühandan ururlur her bezme bünyad

 

Sühandur cilve- sâz-ı bezm-i âlem

Sühandur nükte-rân-ı fazl-ı âdem

 

Sühan cûş itdi çün bahr-ı kademden

Gözin açdı cihan hâb-ı âdemden

 

Sühan alemde bir ser-keş ‘alemdür

Esiri geh zebân u geh kalemdür

                                             Lami’i

Diğer Yazıları

YERYÜZÜNDE YALINAYAK

İçten dışa, dıştan içe; seferlerimiz... Yeni yılın ilk yazısı Leyla İpekçi'nin kaleminden. Dünya, bütün hikayemiz burada, yol arkadaşlığımız. Çıkıp gidemeyeceğimiz içimiz dışımız. Kimine cife, zindan, cehennem. Kimine cennet. Kimine ateş [...]

BENLİK KİBRİ; ÖĞRENMENİN ÖNÜNDEKİ EN BÜYÜK ENGEL

Ben bilirim egosu. Bilmeyi kartvizite, unvana, diplomaya, sertifikaya sıkıştırmak.  Kendimizi bilmekten, varlığa faydalı olmaktan çok adımızdan söz ettirmek, unvan, itibar, makam için  öğrenmek. Leyla İpekçi öğrenmenin, bizi aslımızla sürekli irtibat [...]

ÖĞRENMEK KALPTEN KALBE GEÇİŞTİR

ABAD Blog'da Genç Bilgeler diye bir köşemiz var. Leyla İpekçi'nin iki yıl önce kaleme aldığı ama hala dün yazılmış gibi güncelliğini koruyan bu çok önemli yazı dizisinden derlenen kesitler işte [...]

ÇÜNKÜ HARFLERDE “İNSAN” SAKLIDIR

"Yazarken hep sevdiğimle beraber olmak için yazarım. Aşk duygumun tecellisi bu yüzden yazmakla zuhur eder. Yıllar içerisinde dünyaya, hayata ve insanlığa dair en dip manâları hep kalemimin ucundan sayfalarıma indirdikçe [...]

Bir yanıt yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir